In eerdere blogs is de civiele procedure in eerste aanleg en hoger beroep beschreven. Dat ging dan vooral om de schriftelijke processtukken. Onderdeel van de civiele procedure is, of beter, was, het pleidooi.

Dat pleidooi was vroeger een beetje een toneelstuk. Na het wisselen van alle schriftelijke processtukken had een partij het recht om een pleidooi aan te vragen om alle uitgewisselde argumenten nog eens mondeling aan de rechtbank uit te leggen, lees: te herhalen. Soms werd het aanvragen van het pleidooi als vertragingstactiek gebruikt. In complexe zaken of zaken met een groot belang zaten er dan drie rechters naar die herhaling van zetten te luisteren. Er waren advocaten die getalenteerd pleiters waren, er waren ook advocaten die droog de pleitnota voorlazen. Dan was het voor rechters moeilijk om wakker te blijven. In de pleitnota stond volledig uitgeschreven het pleidooi van de advocaat en dat werd voorafgaand aan het pleidooi uitgereikt aan de rechter(s), griffier en de advocaat van de wederpartij. De pleitnota maakte daardoor onderdeel uit van het procesdossier.

Net als in de mondelinge behandeling van een kort geding kregen partijen twee termijnen om hun stellingen toe te lichten. De partij die het pleidooi had aangevraagd was als eerste aan de beurt, daarna de advocaat van de wederpartij. Die advocaat moest dan ter voorbereiding van zijn pleidooi een inschatting maken van hetgeen de aanvrager van het pleidooi zou zeggen, soms best lastig. Pas in de tweede termijn, die zo goed als onvoorbereid was, kwam als het goed was de creatieve geest van de advocaat naar boven met soms een gepassioneerd slotbetoog.

Recent is het recht op pleidooi uit het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering verdwenen (art. 134 Rv.) in het kader van een aantal wettelijke maatregelen ter vernieuwing van het procesrecht. Daarvoor komt in de plaats een door de rechter te bevelen mondelinge behandeling, waarin partijen elkaar vragen kunnen stellen (art. 87 en 88 Rv.). Dat komt een efficiënt en meer levendig proces ten goede.

Benieuwd hoe het mij verging in mijn eerste pleidooi? Dat lees je hier.

Jaap is gepokt en gemazeld procesadvocaat en kan je alles vertellen over de kosten van een procedure en andere aspecten van het procesrecht en kan je uiteraard ook bijstaan in een procedure.